Εφημερίδα Δυτική Μακεδονία
Επικαιροτητα

Οι Ιερές Μονές της Κοζάνης στο πέρασμα των αιώνων

      Η περιοχή της Κοζάνης έχει όλες τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του προσκυνηματικού Τουρισμού καθώς η κληρονομιά του Χριστιανικού Πολιτισμού είναι πολύ σημαντική.

      Ένα σημαντικό βήμα έχει κάνει ο Σύνδεσμος Γυναικείων Επιχειρήσεων Δυτικής Μακεδονίας μέσω του τοπικού προγράμματος «Προσέγγιση LEADER» Μέτρο 41, Δράση 313-4 στο πλαίσιο του Άξονα 4 του Προγράμματος «Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας 2007 – 2013» που υλοποιείται από την Ομάδα Τοπικής Δράσης Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε. – ΑΝΚΟ προκειμένου να προβληθούν οι αναρίθμητοι εκκλησιαστικοί θησαυροί της Π.Ε. Κοζάνης, της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής περιόδου.

      Μεγάλο ενδιαφέρον προκαλούν τα μοναστήρια, όπως αυτό της Παναγίας Μικροκάστρου από το1797 που βρίσκεται 12 χιλιόµετρα νοτιοδυτικά της Σιάτιστας. Το μοναστήρι της Παναγίας Μικροκάστρου είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, γνωστό ως “Ιερά Μονή της Παναγίας εν Τσιαρουσίνω” και είναι το μοναστήρι των Σιατιστινών. Το καθολικό του μοναστηριού είναι τρίκλιτη βασιλική και αγιογραφήθηκε το 1797 από Ηπειρώτες Καπεσοβίτες ζωγράφους. Οι τοιχογραφίες είναι εξαιρετικής τέχνης. Θαυμασμό προκαλεί το ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο που σε ορισμένα σημεία του ακολουθείται η τεχνική του »τρυπητού» δηλαδή με διαμπερή κενά ανάμεσα στα θέματα. Από τις εικόνες, η θαυματουργός της Θεοτόκου που θεωρείται και η προστάτιδα της μονής, είναι η παλαιότερη, με πιθανή χρονολογία το 1603, ενώ από μια πρόσφατη έρευνα χρονολογείται στον 13ο αιώνα. Το Μοναστήρι αποτελεί πόλο έλξης τουριστών ιδιαίτερα τον Δεκαπενταύγουστο όταν οι «καβαλάρηδες της Σιάτιστας» επισκέπτονται το Μοναστήρι πάνω στα στολισμένα άλογά τους για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα Της Παναγίας.Το έθιμο συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών, από ολόκληρη την Ελλάδα. Καθώς αποτελεί το μεγαλύτερο και πιο θαυμαστό εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου στη Δυτική Μακεδονία.

      Μικρόκαστρο 2

      Τόπος ιερός για τους Βοϊότες, είναι το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στα μαστοροχώρια της Ανασελίτσας, σε ένα απόκρυφο πλάτωμα στη θέση αλώνια, σε απόσταση 6-7 χλμ. από το χωριό Βυθός της επαρχίας Βοΐου και σε υψόμετρο 1000 μ. Το μοναστήρι διατηρεί έως σήμερα τη φρουριακή μορφή του στη νότια και ανατολική πλευρά.
      Αρχιτεκτονικά ανήκει στο σύνθετο τετρακιόνιο (αθωνικό) τύπο με τρούλο, πλευρικούς χορούς και τρουλίσκους στη πρόθεση και το διακονικό. Ο ναός διαθέτει νάρθηκα-γυναικωνίτη, πάνω απ” τον οποίο βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αγίου Μόδεστου. Το ξυλόγλυπτο, εξαιρετικής τέχνης, επιχρυσωμένο τέμπλο του ναού έχει κατασκευασθεί με την τεχνική του σκαλιστού στον αέρα. Όλες οι επιφάνειες του κυρίως ναού και του ιερού καλύπτονται με τοιχογραφίες, οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή στα 1802, επί Μητροπολίτη Νεοφύτου και ηγουμενίας Νεοφύτου από το Χιονιαδίτη αγιογράφο Μιχαήλ.

      Αγ. Τριάδα Βόιο
      Σημαντικό είναι επίσης, το μοναστήρι της Παναγίας της Ζιδανιώτισας με ανάπτυξη κατά τον 16ο αιώνα σε εποχές που ο Ελληνισμός περνούσε τις πιο σκληρές μέρες της μακραίωνης σκλαβιάς του. Στα τέλη του 17ου αιώνα ήταν καλά οργανωμένο, αφού στο γνωστό κώδικα της Ζάβορδας υπάρχει εγγραφή “Μοναστήροι Ζιτάνοι” και ακολουθεί η παράθεση των ονομάτων οκτώ μοναχών. Το 1755 το μεγαλύτερο μέρος της εικόνας της Παναγίας είχε καλυφθεί με ασημένια επένδυση από τον τεχνίτη Θεόδωρο που καταγόταν από τους Καλαρύτες Ιωαννίνων. Το 1854 το μοναστήρι καταστράφηκε  ολοσχερώς από τους Τούρκους, αλλά η εικόνα της Παναγίας, η κτητορική επιγραφή και άλλα κειμήλια που διασώθηκαν, μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν στο ναό της Αγίας Τριάδος – κάπου κοντά στη σημερινή θέση της μονής – που είχε μείνει έξω από την καταστροφική μανία των Τούρκων, στο χωριό Ζιδάνι. Το 1919 κτίσθηκε το νέο καθολικό, ο σημερινός ναός Γενεθλίου της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας, και μετά τις ζημιές με τα γεγονότα της εμφύλιας πολεμικής περιόδου 1946-1949 άρχισε και πάλι η αναστηλωτική προσπάθεια. Σήμερα η Μονή είναι πλήρως αποκατεστημένη και λειτουργική, με αυτοτέλεια σε νερό και ρεύμα, εγκαταστάσεις κεντρικής θέρμανσης στο ναό και στον ξενώνα και συνεχίζεται η αγιογράφηση του ναού.

      ΠΑΝΑΓΙΑ-ΖΙΔΑΝΙΟΥ-1

      Το μοναστήρι της Ζάβορδας, χτισμένο το 1534 έως 1544 από τον Όσιο Νικάνορα, προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς το ασκηταριό του Οσίου βρίσκεται πάνω από τα ορμητικά νερά του ποταμού Αλιάκμονα. Μία κρεμαστή πεζογέφυρα που πρόκειται να χτιστεί θα οδηγεί στην σκήτη του Οσίου. Στις μέρες μας ολοκληρώνονται οι εργασίες συντήρησης της σκήτης του Οσίου Νικάνορα (1491-1549) και του νέου μονοπατιού που οδηγεί από το μοναστήρι στην εσοχή του κατακόρυφου βράχου που βρίσκεται η σκήτη ενώ αναμένεται η έναρξη εργασιών κατασκευής της κρεμαστής πεζογέφυρας.

      ΖΑΒΟΡΔΑ-ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ

      Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ήταν εκείνος που έκανε το μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Δρυόβουνο γνωστό όταν κατά την επίσκεψή του στο μοναστήρι ασχολήθηκε με την περιποίηση των ασθενών μοναχών. Ο αγιασμός που τέλεσε σε κοντινή πηγή νερού είναι το σημείο που πολλοί πιστοί επισκέπτονται για να πάρουν το αγίασμα που αναβλύζει για να έχουν την ευλογία του Αγίου. Η ίδρυση του ανάγεται στο 1592 και η αγιογράφηση στο 1652. Σύμφωνα με μαρτυρίες, υπήρχε επιγραφή που καταστράφηκε στην οποία ήταν χαραγμένο το 1101 ως έτος ανέγερσης του ναού. Κατά τις εμπόλεμες περιόδους που διένυσε το Ελληνικό Έθνος, το μοναστήρι ήταν κρησφύγετο των καταδιωκόμενων και όσων είχαν ανάγκη βοήθειας. Προσέφερε αγαθά στον άμαχο ή μάχιμο πληθυσμό και αποτέλεσε αποθήκη πολεμοφοδίων και ορμητήριο οπλαρχηγών. Σύμφωνα με μαρτυρίες, στη Μονή κατέφυγαν και φιλοξενήθηκαν, ο αδελφός του Ρήγα Φεραίου, Δημήτριος, ο Καπετάν Βάρδας και ο Παύλος Μελάς. Το 1943 το μοναστήρι κάηκε από τους Ιταλούς εισβολείς, μαζί και τα πολύτιμα ιστορικής σημασίας αρχεία του. Η ανακαίνισή της άρχισε το 1996. Σήμερα έχει 12 μοναχούς και ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης. Πολλοί πιστοί από διάφορες περιοχές προσέρχονται στο μοναστήρι, ιδιαίτερα κατά την πανήγυρή του στις 6 Αυγούστου.

      ΔΡΥΟΒΟΥΝΟ
      Η μονή Αγίου Ιωάννη Βαζελώνα, υπήρξε η αρχαιότερη στον Πόντο, Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή μονή. Χτίστηκε κατά την παράδοση, στα 270 μ.Χ. στη Ματσούκα κοντά στα χωριά Σαχνόη και Κουνάκα, 40 περίπου χιλιόμετρα Νότια της Τραπεζούντας και δίπλα στον Πρύτανη ποταμό. Η ονομασία της προήλθε από παραφθορά της ονομασίας Ζαβουλών. Η μονή καταστράφηκε πολλές φορές, κυρίως από Πέρσες και Τούρκους και επανιδρύθηκε τον 6ο αιώνα, σε κοντινή τοποθεσία, δίπλα στη σκήτη του Προφήτη Ηλία, μετά την απελευθέρωση των ανατολικών περιοχών από τους Πέρσες, από τον Αυτοκράτορα Ιουστινιανό και τον στρατηγό Βελισάριο.
      Από το 1970, το Σωματείο “Αγίου Ιωάννη Βαζελώνα” άρχισε το επίπονο έργο της ανιστορήσεως της μονής, στις Δυτικές πλευρές του Βερμίου, στον Άγιο Δημήτριο Ελλησπόντου Κοζάνης, με την κατασκευή του Ιερού Ναού Προδρόμου και Βαπτιστού Αγίου Ιωάννη, κελιών και πολλών άλλων έργων υποδομής. Στη βυζαντινή και στη μεταβυζαντινή περίοδο, η μονή προσέφερε σπουδαίες θρησκευτικές, πνευματικές και εθνικές υπηρεσίες στον Ελληνισμό του Πόντου, αναδεικνυόμενη σε θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο της περιοχής. Ιδιαίτερη φήμη, απέκτησε στα χρόνια της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας (1204-1461).

      bazelonas
      Εννέα 9 χιλιόμετρα από την πόλη του Βελβεντού «σκαρφαλωμένο» στον ορεινό όγκο των Πιερίων σε υψόμετρο περίπου 902 μέτρων βρίσκεται η Ιερά Μονή Αγίου Νεκταρίου στο χωριό Παλαιογράτσανο όπου διατηρείται μαλιστα και έκθεση χειροποίητων προϊόντων που ετοιμάζουν με πολύ μεράκι οι γυναίκες της περιοχής για τους επισκέπτες.

      palaiogratsano ag. nektarios palaiogratsano palaiograts

      logo προγραμματος

      To Top